http:google-site-verification: google44dbf53098ef50a8.html google-site-verification: google44dbf53098ef50a8.html google-site-verification: google44dbf53098ef50a8.html

حافظانه

شرح غزلیات حافظ

حافظانه

شرح غزلیات حافظ

برداشتهای شخصی من از غــزلهای پیامبر عشق و ادب حضــرت حافـظ

دنبال کنندگان ۳ نفر
این وبلاگ را دنبال کنید
تبلیغات
Blog.ir بلاگ، رسانه متخصصین و اهل قلم، استفاده آسان از امکانات وبلاگ نویسی حرفه‌ای، در محیطی نوین، امن و پایدار bayanbox.ir صندوق بیان - تجربه‌ای متفاوت در نشر و نگهداری فایل‌ها، ۳ گیگا بایت فضای پیشرفته رایگان Bayan.ir - بیان، پیشرو در فناوری‌های فضای مجازی ایران
بایگانی
آخرین نظرات
  • ۲۴ آبان ۰۴، ۱۷:۵۹ - مهسا
    عاالی
  • ۴ مرداد ۰۴، ۲۳:۵۵ - نیک
    درود

ساقی اَرباده ازاین دست بجام اندازد

چهارشنبه, ۲۶ آذر ۱۳۹۹، ۱۰:۵۱ ق.ظ





ساقی اَرباده ازاین دست بجام اندازد

 عـارفان را همه درشُـرب مدام اندازد

 
ساقی : شراب دهنده، زیبارویانی که درمیکده ها به مشتریان باده وشراب می دادند. بسیاری اوقات رندان وباده نوشان ، عاشق جمال ساقی شده وبه بهانه ی باده نوشی، برای دیداربا ساقی به میکده هامی رفتند.
" از این دست" دو معنا دارد: 1 – این گونه 2- با این دست ، مدام نیز ایهام دارد : 1- پیوسته 2- شراب
معنای بیت : اگر ساقی همیشه  به این شیوه ی دلکش وبا این دست و ساعدبلورین، شراب در جام بریزد ؛ بی تردیدعارفان نیز بامشاهده و دریافت طراوت؛حلاوت وظرافت این شیوه؛ شیفته ی شراب نوشی شده وپیوسته خودرابا این متاع گوارا مشغول خواهند نمود.
درمقابل جاذبه های جادویی رخسارساقیان زیبارو، هیچ یک ازعقلا،حکما عارفان و.... درامان نیستند زاهد ورند وعارف وعابد بامشاهده ی زیبائیهای چهره ی ساقیان خوش قدوقامت، دل ودین ازکف نهاده وعاشق وشیدای آنها میگردند. لیکن روشن ضمیران، رندانِ مسلکِ حافظانه ووارستگان ازبندتعلقات دینی ودنیوی، برخلاف زاهدان وعابدان وعارفان دینی، بامشاهده ی هرگونه جذابیت وزیبایی، به این می اندیشندکه هرنوع زیبایی دراین دنیا محل تجلّی جذبه های الهیست و به جای گرفتارشدن دربندعلایق دنیوی وشهوترانی، به قلمرو زیبائیهای معنوی کشیده شده وخالق زیبائیها راستایش می کنند وبااوبه عشقبازی می پردارند  چراکه این بیدار دلان زیبابین، براین باورهستندکه هر رخ زیبا وقامت موزون ودلکش جلوه ای ازجمال کبریایی  الهیست ونظربازی ونگاه کردن درآنهانه تنهاگناه محسوب نمی شودبلکه خالصانه ترین نوع نیایش وسپاسگزاریست.
خط ساقی گرازاینگونه زند نقش برآب
ای بسا رخ که به خونابه منقّش باشد


ور چنین زیرخم زلف نهددانه ی خال


ای بسـا مرغ خرد را که به دام اندازد


و اگر ساقی گلچهره، دانه ی خال فریبنده را اینچنین دلبرانه و دلستانانه؛ زیر حلقه ی زلف پنهان نماید؛ چه بسامرغان خرد وعقل فراوانی را که به وسوسه انداخته ودر دام زلف و خال گرفتار خواهدنمود

منظور اینست که نه تنها عاشقان ؛بلکه عارفان؛زاهدان وتمام کسانیکه ادعای عقل وخرد و دانش دارنددرمقابل این شیوه ی دلکش وفریبا؛ تسلیم شده وگرفتار ودلباخته خواهندگردیدهیچکس درمقابل این جلوه گری درحاشیه ی امنیت قرار ندارد. جادوی رمزآلود زیبایی عقل وهوش همگان رافریفته واسیرخویش می سازد.

ازدام زلف ودانه ی خال تو درجهان

یک مرغ دل نماند نگشته شکار حُسن



ای خوشادولت آن مست که درپای حریف


ســر و دســــتار نداند که کدام اندازد


"دولت" دراینجا به معنای حالت ووضعیت روحی فرد
دستار: سربند،پارچه ای که اقوام ومردم نواحی مختلف به سبکهای خاص بردورسربپیچند،عمامه
مستی بمعنای از خود بیخود شدن اوج لذت عشقبازی  بوده وعاشقان در راه رسیدن به معشوق؛بارها حالاتی ازانواع مستی راتجربه می نمایند.   
دررقص سماع که در میان دراویش مرسوم بوده ؛ حالتی رخ می دهد که افر اد ازفرط مستی؛دستار از سر بدر کرده ودر پای حریف {یار؛مراد؛دوست ؛معاشر؛} می اندازد.
معنی بیت:
حافظ بااشاره به این رسم صوفیان، اوج این سرمستی را حالتی میداند که فردازبی خودی نداند که سرخود رابه پای حریف بیاندازد یادستاری را که به سرش بسته است.
ازآن افیون که ساقی درمی افکند
حریفان را نه سرماند ونه دستار


زاهـد خام که انکـار می و جام کند


پخته گرددچو نظر برمی خام اندازد


معنی بیت: زاهد خام اندیش که شراب نوشی را نفی و انکار می کند ، اگر یک نظر نه به شراب رسیده وپخته ؛ حتی به شراب خام ونرسیده که چندان اثربخش نیزنیست بیاندازد ،خودزاهدپخته میگردد و دست از خام اندیشی بر می دارد.
زاهد ازمابسلامت بگذر کین می لعل
دل ودین می برد ازدست بدانسان که مپرس

 روزدرکسب هنرکوش که می خوردن روز


 دل چون آینــــه در زنگ ظــلام اندازد


زنگ ظلام: زنگ زدگی وپوسیدگی، کدر وسیاه
معنی بیت:
روز به دنبال کسب و کار و فراگیری هنروصنعت باش وشب شراب بنوش که شراب نوشیدن در روز؛دل همچون آینه را کدر و سیاه می کند.
این بیت وبیت بعدی مفعوم " عبارت  هرسخن جایی وهرنکته مکانی دارد" را به اذهان متبادر می سازد.
 دلا مباش چنین هرزه گرد وهرجایی
که هیچ کار زپیشت بدین هنر نرود

 آنزمان وقتِ می صبح فروغست که شب


 گرد خـرگاه افق پرده ی شـــام اندازد


گرد خرگاه افق: دورتادور مکان ومحل

پرده شام اندازد: پرده ی سیاه تاریکی فرواندازد وبرافتد وسپیدی سحرگاهان کم کم نمایان گردد.

معنی بیت:

زمانی هنگام نوشیدن شراب صاف و روشن  است که شب روبه پایان بوده باشدودورتادور شهر؛ پرده ی سیاه شام فروافتد وفروغ صبح نمایان گردد وتو بانوشیدن شراب صاف وروشن؛ همچنانکه روشنایی صبح رابه کام می کشی؛باروشندلی پذیرای صبح باشی. صبحگان شراب بنوش که زمان اجابت دعاست. 

به صفای دل رندان صبوحی زدگان

بس دربسته به مفتاح دعابگشایند. 



 باده با محتسب شهر ننوشی ، زنهار 


بخورد باده ات وسنگ به جام اندازد



به هوش باش که با محتسب شهر {کسانیکه همیشه نفع خودرا درنظرگرفته ودراین موردحسابگرانی دقیق هستند که به محض احساس خطر؛پشت رفیق خودرا خالی کرده ودرصورت لزوم براحتی آنهارا می فروشند} شراب ننوشی وباآنهامعاشرت نکنی. چراکه محتسب؛ شراب تورا می نوشد و سپس جام تو را می شکند "نمک می خورد و نمکدان می شکند. "

اگرچه باده فرحبخش و بادگل بیزاست

به بانگ وچنگ مخورمی که محتسب تیزاست


حافظا سرزکله گوشه ی خورشیدبر آر


بختت اَر قُرعه بدان ماه تمام اندازد


معنی بیت:
ای حافظ اگر بخت وطالع یاری کند و آن ماه رخ زیباروی نصیب تو گردد ، بسی سرافراز وسربلندخواهی شد وسربه آسمان خواهی کشید .مفهوم مجازی عبارت "سر زکله گوشه ی خورشید بر آر" موردنظراست که اشاره به اوج سربلندی وسرافرازی دارد.
بخت حافظ گرازاین گونه مدد خواهی کرد
زلف معشوقه به دست دگران خواهدبود

  • موافقین ۰ مخالفین ۰
  • ۹۹/۰۹/۲۶
  • ۳۰۹ نمایش
  • رضا ساقی

نظرات (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی