ای‌همه‌شکل‌تومطبوع وهمه جای توخوش
يكشنبه, ۳۰ آذر ۱۳۹۹، ۰۴:۰۴ ب.ظ
ای‌همه‌شکل‌تومطبوع وهمه جای توخوش
دلم از عشوه‌ی شیرین شکر خای توخوش
گرچه این غزل ساده وروان سروده شده واز پیچیدگیِ معنایی برخوردار نیست. اما توصیف ها وتعریف های عاشقانه ی نابی دارد که شنیدن وخواندن آنها خالی ازلطف نیست.
این غزل ازابتداتاانتها درراستای تاثیرات اعجاب انگیز زیباییست. زیبایی بهترین وخیال انگیزترین نشانه ی الوهیت است زیبایی امضای خالق کائنات هست زیبااندیشان وزیبادوستان درحوالی مقدس ربانیت وکوی معشوق نفس می کشند هرچشمی زیبا؛ هردرخت وگلی زیبا‌هرپرنده ی زیبانشانه ی روشنیست که خداوند درهمان نزدیکیست. جاذبه وجادوی همه ی زیبارویان پرتوی ازفروغ رخ ساقی کائنات هستند ومارابه منبع لایزال زیبایی رهنمون می سازند.
مطبوع : مورد پسند طبع ، دلـپـذیر
عشوه : کرشمه و ناز ،
شکرخا : نرم کننده‌ی شکر ، دراینجا منظور ازشکرخا " لب" است
خطاب به معشوق است
معنی بیت:
ای یاری که چهره ی تو دلنشین؛ قیافه وشمایل تو دلپذیـر ودل آراست و جای جای وجودت نیکو و پسندیده است دل من از ناز و غمزه و لب شیرین تـو شاد و خوش خرّم است......
درآن شمایل مطبوع هیچ نتوان گفت
جزآنقدر که رقیبان تندخوداری
همچو گلبرگ طری هست وجودتوولطیف
همچو سرو چمن خـُلد سـراپای توخوش
طری : تر و تازه ، شاداب
خـُلد : بهشت جاویدان ،
معنی بیت:
وجودظریف ولطیف تو همانند گلبرگ تر و تازه وشاداب است ،سراپای تو چونان سروِهای رویایی باغ بهشت؛ دلکش وآراسته وخوش وزیباست.
لفظی فصیح شیرین قدی بلندچابک
رویی لطیف وزیباقدی بلندوچابک
شیوه وناز تو شیـرین،خط و خال توملیح
چشم و ابـروی تـو زیباقدو بالای تو خوش
رفتار وحرکات عشوه آمیز تو ناز وغمزه یِ تو شیرین ودلپذیر است جادوی خطوط چهره وجاذبه ی خال وترکیب چهره‌ی تـو زیباونمکین وگیراست ، چشم و ابروی تـو دلکش و قدّ و بالای تـو رعنا و پسندیده است .
به یادلعل لب وچشم مست ومیگونت
زجام غم می لعلی که می خورم خونست
هم گلستـان خیـالم زتوپُرنقش ونگار
هم مشام دلم اززلف سمن‌سای توخوش
"سمن سای" برای زلف یاهرچیزدیگری بوی خوش می پراکنداتلاق می گردد .
هم گلستان خیالم ازتصوّر کردن چهره ی زیبای تو پر نقش ونگارو رنگارنگ شده و هم مشام جانم وفضای دلم از شمیم فرحبخش تو خوشبوی و معطّر است .
ارصباهردم مشام جان ماخوش می شود
آری آری طیب انفاس هواداران خوشست
در ره عشق که ازسیل بلانیست گذار
کرده‌ام خاطرخود رابه تمنّای توخوش
در مسیر وراه عشق که رنج و بلاومصیبت و خطر همچون سیل درآن جریان دارد و محل عبور دیگری نیز ندارد ، من دلم راتنها به امیدو آرزوی رسیدن به تـو خوش کرده‌ام .
کسی که پای درطریق عشقبازی می گذارد بایدبه تمامیت باشد باید دودست ازجان شسته باشد باید ازنام وننگ بگذرد ازشهرت واعتبارچشم پوشی کند ونعمتهای هردوجهان رابه یک جوبفروشد وگرنه نفس باترفندها وحیله های پیچیده؛ مشکلات متعدد وموانع زیادی ایجادخواهدنمود. عاشق باید برای مقابله با سیلاب بلا آمادگی داشته باشد.
دورازرخ تودم به دم ازگوشه ی چشمم
سیلاب سرشک آمدوطوفان بلارفت
شـُکر چشم توچگویم ؟!که بدان بیماری
می‌کند دردمـرا از رُخ زیـبـای تـو خوش
بیماری : خماری وخواب آلودگی
شکر وسپاسِ چشم تو چگونه به جای آرم که با وجود اینکه خودش درعین بیماری که خواب آلود وخمارونیمه باز است ،درد ورنج مرا بازیبایی چهره ی تومداوا کرده وسلامتی وخوشی و بهبودی رابه من اعطامی کند .
چشم یاربه طبیبی تشبیه شده که بیماری شاعر رابا داروی زیباییِ صورت خویش مداوا می نماید . عشق نوشداروی همه ی دردها وتسکین دهنده ی اضطرابها واسترسهاست. آدم عاشق ؛ اگر درست شروع کرده باشد وبی چشمداشت عشقورزی کند سالم ترین ومقدس ترین آدم است دل ودرون اومعبدی باشکوه وتمام رفتارهای اونیایش وسپاسگزاری ازجهان هستیست. چنین فردی همیشه ودرهمه جا پاسخ دریافت می کند عشق حقیقی نمی تواند بی ثمربوده باشد
دوش بیماری چشم توببرد ازدستم
لیکن ازلطف لبت صورت جان می بستم
دربیابان طلب گرچه ز هرسو خطریست
می‌رود حافظ بیدل بـه تولاّی تو خوش
در وادیِ طلب اگرچه از هر سو وازهرطرف هرلحظه خوف خطر وترس وجود دارد لیکن حافظِ عاشق ودل از دست داده ،به مددِ دوستیِ تو بردباری می کندوبه یقین این مرحله را باسلامتی وخوشی وخرمی سپری خواهد کرد .
ازثبات خودم این نکته خوش آمدکه به جور
درسرکوی توازپای طلب ننشستم
