هزار جهد بکردم که یار من باشی
شنبه, ۲۲ آذر ۱۳۹۹، ۰۳:۲۴ ب.ظ
هزار جهد بکردم که یار من باشی
مرادبخش دل بی‌قرار من باشی
معنی بیت: ای حبیب،برای آنکه تویارمن باشی ومقصودِ دل بی قرارمرا برآورده سازی سعی و کوشش فراوان کردم وهرکاری که لازم بودانجام دادم.
یارمن باش که زیب فلک وزینت دهر
ازمهِ روی تو واشک چوپروین من است
چراغ دیده ی شب زنده دار من گردی
اَنیس خاطر امیدوار من باشی
اَنیس: همدم وغمخوار، مونس
معنی بیت: (درادامه ی بیت قبلی،تلاش فراوان کردم تا....) به چشمان بی خواب وشب زنده دارمن نور وفروغ ببخشی(همیشه مقابل چشمانم باشی وچشمانم ازپرتو رخسار توروشن گردد) تلاش بسیار کردم تا غمخوار وهمدم قلب وضمیرامیدوارمن باشی.
به خاک پای توسوگند ونوردیده ی حافظ
که بی رخ تو فروغ ازچراغ دیده ندیدم
چو خسروانِ ملاحت به بندگان نازند
تو درمیانه خداوندگار من باشی
ملاحت: حُسن وزیبایی ودلربایی
خداوندگار: سرور،آقا،پادشه
معنی بیت: هزارجهدبکردم تا.... هنگامی که پادشاهانِ حُسن وزیبایی وخوبرویان به غلامان وعاشقان خویش می نازند وفخرفروشی می کنند تودرآن بساط، معشوق من باشی (وبه داشتن بنده ای چون من بنازی ومن به داشتن خداوندگاری مثل تو ببالم)
کس درجهان نداریک بنده همچوحافظ
زیراکه چون توشاهی کس درجهان ندارد
از آن عقیق که خونین دلم ز عشوه او
اگر کنم گله‌ای غمگسار من باشی
"عقیق" کنایه ازلب سرخرنگ یاراست.
عشوه: حرکات دلسِتانانه، ناز
معنی بیت: هزارجهدبکردم تا.... زمانی که ازعشوه ونازلبهای سرخ وآبدارتوکه بسیارخونین دل هستم گله وشِکوه می کنم توبامهربانی ازمن دلجویی کنی وغم واندوه مرابادلسوزی ازمن دورکنی
اگربه رنگ عقیقی شد اشک من چه عجب
که مُهرخاتم لَعل توهست همچوعقیق
درآن چمن که بُتان دست عاشقان گیرند
گرت زدست برآید نگار من باشی
معنی بیت: هزارجهدبکردم تا....درآن باغ وگلشنی که دلبران دست عاشقان خویش می گیرند اگربرایت میسّرباشد تونیزبه لطف ومهربانی دست مرابگیری ونگارمن باشی.
زنقشبندِ قضاهست امیدآن حافظ
که همچوسرونگارم به دست بازآید
شبی به کلبه ی احزان عاشقان آیی
دَمی اَنیس دل سوکوار من باشی
احزان: اندوهناک، حُزن انگیز
معنی بیت: هزارجهدبکردم تا.....شبی ازروی لطف و محبّت به خانه ی اندوهبار عاشقان قدم رنجه کنی و لحظاتی مونس وغمخواردلِ به سوگ نشسته ی من باشی.
حافظ مکن اندیشه که آن یوسف مه رو
بازآید و از کلبه احزان به درآیی
شودغزاله ی خورشیدصید لاغر من
گرآهویی چوتویک دَم شکارمن باشی
غزاله: نوعی آهوبرّه ماده
معنی بیت: اگرتوفیق این راپیدا می کردم که آهویی مثل تورا شکارکنم به منتهای آرزوی خویش می رسیدم(درآنصورت من درآسمانها سیر می کردم...) وآهو برّه ی خورشید برای من بسانِ یک شکار لاغر و ناچیز می بود.
آن شاه تندحمله که خورشید شیرگیر
پیشش به روزمعرکه کمتر غزاله بود
سه بوسه کزدولبت کرده‌ای وظیفه ی من
اگراَدا نکنی قرض دار من باشی
وظیفه: کاری که مقرّرشود وکسی مکلّف به انجام دادن آن باشد. حقوق، سهم
معنی بیت:ای محبوب، آن سه بوسه ای راکه ازدولب خویش برای من مقرّرکردی ووعده دادی که روزی به من بدهی اگرخُلف وعده کنی وندهی تو بدهکارمن باقی خواهی ماند ومن همچنان طلبکارتوباقی خواهم ماند.
بگفتمش به لبم بوسه‌ای حوالت کن
به خنده گفت کی ات با من این معامله بود
من این مُراد ببینم به خود که نیم شبی
به جای اشک روان در کنار من باشی
معنی بیت: آیا روزی آرزوی من تحقّق پیدا خواهد کرد که نیم شبی ببینم به جای این اشک روان، تودرکنارمن هستی؟
بر رهگذرت بسته‌ام از دیده دو صد جوی
تا بو که تو چون سرو خرامان به درآیی
من اَر چه حافظ ِ شهرم جوی نمی‌ارزم
مگر تو از کرم خویش یار من باشی
معنی بیت: من گرچه درشهر شهرتی دارم وشاعر معروفی هستم امّا بدون لطفِ توبه اندازه ی یک جو ارزش ندارم بها وارزش من بسته به لطف وکرم توست اگرتویارمن باشی من ارزشمند خواهم بود.
کارخودگربه کرم بازگذاری حافظ
ای بساعیش که بابخت خدا داده کنی
